بررسی اثرات عصاره آبی- الکلی برگ گیاه پونه بر روی فاکتورهای عملکردی کبد در موش صحرایی نر

زمینه و هدف: کبد یکی از اندام های حیاتی بدن به شمار می رود که در تنظیم بسیاری از پدیده های فیزیولوژیک دارای نقش کلیدی است و هر گونه اختلال در عملکرد آن باعث می شود مجموعه ای از اختلالات فیزیولوژیک، آناتومیک و انواعی از بیماری های مختلف به وجود آید. از طرفی با توجه به مصرف گیاهان دارویی در طب سنتی، در این مطالعه اثرات عصاره آبی-الکلی برگ گیاه پونه (Mentha pulegium) بر روی فاکتورهای عملکردی کبد مورد بررسی قرار گرفت. مواد و روش ها: در این مطالعه تجربی، 50 سرموش صحرای نر بالغ از نژاد ویستار، با وزن تقریبی 220-230 گرم در 5 گروه 10 تایی مورد استفاده قرار گرفت. گروه های آزمایش شامل گروه کنترل بدون هیچ گونه تیمار دارویی، گروه شاهد که روزانه فقط با حلال تیمار شدند و سه گروه تجربی 3 و 2 و 1 بودند که به ترتیب مقادیر (mg/kg) 400، 800 و 1600 عصاره آبی-الکلی برگ گیاه پونه به صورت داخل صفاقی دریافت کردند. 18 روز بعد، از همه گروه ها نمونه خونی گرفته شد و میزان آنزیم های کبدی آلانین آمینوترانسفراز، (ALT) آسپارتات آمینوترانسفراز (AST)، آلکالین فسفاتاز (ALP) و برخی فاکتورهای بیوشیمیایی شامل پروتئین تام و آلبومین اندازه گیری شد. نتایج با استفاده از آزمون تی و نرم افزار SPSS و Excel تجزیه و تحلیل گردید. یافته ها: مقدار آنزیم ALT در گروه های تجربی حداکثر،‌ متوسط و حداقل دریافت کننده عصاره به ترتیب 71.38 ± 4.67، 70.13± 4.48 و 50.63 ± 6.51 بود که نسبت به گروه کنترل (96.75 ± 5.91) کاهش معنی داری را نشان داد. آنزیم AST فقط در دوز حداکثر عصاره (175.63 ± 4.84) نسبت به گروه کنترل (207.88 ± 13.85) کاهش معنی داری را نشان داد. میزان آنزیم ALP در دوز حداکثر (778.5 ± 58.8)، متوسط 802.63 ± 39.1 و حداقل 815.5 ± 25.5 نسبت به گروه کنترل (608.38 ± 44.2) افزایش معنی داری را نشان داد. مقدار پروتئین تام و آلبومین در گروه تجربی دریافت کننده عصاره با دوزهای بالا نسبت به گروه کنترل نیز کاهش معنی داری را نشان داد. همچنین وزن موش ها با افزایش دوز کاهش معنی داری پیدا کرد. نتیجه گیری: عصاره آبی-الکلی برگ گیاه آنزیم های کبدی از جمله ALT و AST را کاهش می دهد. همچنین با کاهش فعالیت عملکردی کبد، مقدار پروتئین های تام و آلبومین کاهش می یابد.